Trendanalyse recalls 2022

Onderscheid recalls en waarschuwingen

Op de website van het FAVV wordt een onderscheid gemaakt tussen recalls en waarschuwingen. Een ’recall’ is een productterugroeping waar de consument gevraagd wordt het product niet te consumeren en het terug te brengen naar de winkel omdat er een direct voedselveiligheidsrisico bestaat. Waarschuwingen informeren de consumenten over problemen met het etiket. In dit artikel worden beide categorieën geanalyseerd.

De recalls rond ethyleenoxide worden apart bekeken omdat deze de cijfers te hard zouden beïnvloeden.

Recalls per maand

In 2022 waren er in totaal 282 recalls. Wanneer we de cijfers per maand bekijken, zien we dat deze redelijk stabiel blijven met een lichte daling van augustus tot oktober.

Sterke stijging in aantal recalls

In 2022 zien we een sterke stijging van het aantal recalls ten opzichte van vorig jaar en maarliefst het hoogste aantal in jaren. De Ferrero-crisis was goed voor 13 producten die teruggeroepen werden en het Listeria-probleem bij Milcobel zorgde voor een terugroeping van 5 producten. Er moet dus nog een andere oorzaak zijn van het hoge aantal recalls.

Oorzaken

Om een beeld te krijgen van de oorzaak van de verschillende recalls en mogelijke veranderingen doorheen de jaren op het vlak van recalls, werden de recalls van de laatste jaren opgesplitst naar oorzaak: microbiologisch (M), chemisch (C), fysisch (F) en andere (A). Aangezien de totaalaantallen van de diverse jaren sterk verschillen, keken we naar het procentueel aandeel. Zoals onderstaande tabel laat zien, is het aantal recalls omwille van chemische gevaren procentueel gestegen.

Jaartal	M	C	F	A
2022	32%	47%	11%	10%
2021	37%	41%	16%	6%
2020	44%	42%	13%	2%
2019	41%	45%	10%	5%
2018	40%	36%	16%	9%

Wanneer we de data van de recalls met een chemische oorzaak in detail bekijken zien we dat 24% veroorzaakt is door de aanwezigheid van mycotoxines, 23% door pesticiden, 13% door migratie van chemische bestanddelen bij keukengerei en 13% door alkaloïden. Vooral dit laatste gevaar is aan een sterke stijging bezig. In 2021 waren er 4 recalls omwille van aanwezigheid van alkaloïden en in 2022 al 17. Eind 2020 ging verordening 2020/2040 in die maximumgehalten vastlegt voor gehaltes aan pyrrolizidinealkaloïden. Dit kan de oorzaak zijn van meer controles op deze stoffen en hierdoor meer recalls.

De hogere temperaturen van de laatste jaren hebben een negatief effect op de vorming van mycotoxines. Dit gevaar zal dus relevanter worden de komende jaren.
Door de ethyleenoxide crisis, kunnen de controles op aanwezigheid van pesticiden opgevoerd zijn, waardoor men ook hier vaker afwijkende resultaten vindt.

Recalls per voedingsmiddel

Om te weten of er meer recalls van een bepaald voedingsmiddel voorkwamen is onderstaande tabel opgesteld. Deze geeft het percentage weer van het aantal recalls per voedingsmiddel, per jaar.

Uit deze cijfers kunnen we besluiten dat het patroon aan recalls in 2022 sterk afwijkt van voorgaande jaren. De categorie ‘andere’ is sterk gegroeid. Deze categorie is dan ook in meer detail bekeken. Van alle recalls die onder de categorie ‘andere’ geplaatst zijn, is 20% van deze categorie vertegenwoordigd door noten, zaden & pitten, 15% door chocoladeproducten, 10% door rijst en 10% door chips.

De oorzaken binnen de categorie noten, zaden en pitten zijn zowel microbiologisch, fysisch en chemisch. Binnen de categorie chocolade is de oorzaak vooral microbiologisch (Salmonella). Voor de categorie rijst zien we enkel chemische oorzaken (pesticiden en mycotoxines) en bij chips zijn de recalls veroorzaakt door de aanwezigheid van tropaanalkaloïden.

Ethyleenoxide

De ethyleenoxide crisis begon in 2020. Onderstaande grafiek laat zien dat er tot op vandaag nog steeds producten terugroepen worden omdat het gehalte aan ethyleenoxide overschreden wordt. Het aantal terugroepingen is wel sterk gedaald.

Waar in 2020 de recalls veroorzaakt werden door het ingrediënt sesamzaad, zagen we in 2021 verschillende oorzaken. In 2022 worden de recalls vooral veroorzaakt door levensmiddelenadditief dat te hoge gehaltes aan ethyleenoxide bevat.

	Groenten	Kruiden	Levens-middelen additief	Sesam zaden	Specerijen (gember, curry)	Totaal
2022	0	2	26	0	0	28
2021	2	10	138	48	30	228
2020	0	0	0	114	0	114

Waarschuwingen

Het FAVV zendt ook waarschuwingen uit. Deze waarschuwingen hebben betrekking op fouten op het etiket die een gevaar kunnen inhouden voor de consument. In 2022 waren er 105 waarschuwingen, een kleine daling ten opzichte van 2021 (118). De overgrote meerderheid van de waarschuwingen ging over een allergeen dat niet vermeld stond op het etiket (84). De andere oorzaken waren foutieve THT (17), fout etiket (3) en foute claim (1). Deze gegevens laten zien dat etiketcontrole een zeer belangrijke processtap is die vaak fout loopt. De data van het FAVV laten zien dat het vooral om samengestelde eindproducten gaat zoals brood en gebak, vleesproducten en bereide gerechten. Deze producten bestaan vaak uit verschillende ingrediënten waardoor fouten sneller kunnen voorkomen.

Voorbereid zijn

Bovenstaande data laten zien dat er nog steeds heel wat recalls en waarschuwingen voorkomen. Elk bedrijf kan met een recall geconfronteerd worden. Het is dus belangrijk dat uw onderneming goed voorbereid is, in de eerste plaats om de risico’s op een productterugroeping te vermijden. Moest het toch voorkomen dat een recall de enige mogelijkheid is, dan moeten goede procedures en werkinstructies een vlotte terugroepactie garanderen. Weet u niet waar te beginnen, dan kan KTBA, a Mérieux NutriSciences Company u zeker ondersteunen in het bepalen en beheersen van de risico’s om een recall te voorkomen en bij het opstellen van duidelijke en concrete procedures om die recall snel en efficiënt uit te voeren.

Waarschuwingen kunnen eenvoudig voorkomen worden door een effectieve etiketcontrole te implementeren. Om dergelijke fouten te vermijden, is het aangeraden om een extra controle in te voeren op de etiketten. Ook hierbij kan KTBA, a Mérieux NutriSciences Company u ondersteunen met onze service ‘Labeling’.